بلا گاهی کیفر است گاهی باعث ارتقای مومن
به طور کلی گناه یک سری آثار وضعی و یک سری آثار تکلیفی دارد. آن جنبه تکلیفی که مخالفت با امر خدا است، با توبه از بین می رود و انسان در آن دنیا درگیر عذاب الهی نمی شود. اما درباره آن اثر وضعی باید گفت که نمی توان نتیجه عمل را از عمل جدا کرد. گناهانی که افراد انجام می دهند، مختلف است و نتیجه ای که از آنها بر جا می ماند متفاوت است. به عنوان مثال، فردی که شراب می خورد، این الکل روی سیستم عصبی، گوارشی و کبدی و ... تاثیر منفی دارد. این آثار منفی که در نتیجه عوارض الکل نصیب فرد شده، آثار وضعی گناه شرب خمر است که قابل جبران نیست. حال اگر فرد توبه کند، بخشوده می شود و در آن دنیا به اذن الهی از عذاب می رهد.
اما در رابطه با اثر وضعی این گناه نمی شود کاری کرد. گناهان انواع مختلفی دارند. برخی گناهان از استجابت دعا جلوگیری می کنند و برخی موجب گرفتاری در زندگی می شوند. هر گناه آثار وضعی خودش را دارد. بنابراین اگر یک فرد گناهکار، متنبه شود، بر اساس اینکه چه نوع گناهی مرتکب شده، درگیر آثار وضعی آن گناه می شود و حتی ممکن است نتیجه آن آثار وضعی گناه گریبان گیر اولادش هم بشود. این کنش و واکنش موجود در طبیعت یک امر واقعی است؛ منتها افرادی که به دلیل گناه دیگران درگیر عذاب می شوند، خداوند به آنها در وجوه مختلف زندگی ارفاقاتی می کند و اجرهایی می دهد. اما باید بدانیم که گرفتاری های مومن هم معلول دو موضوع است: ارتقای مقام مومن وکیفر عمل بد مومن.
خداوند به انسان های خوب بلا می دهد تا در اثر خویشتن داری، صبر و یاد خدا در آنها بالا رود و مقام شان بالاتر رود. بر همین اساس است که انبیا از همه مردم گرفتاری بیشتری داشته اند. مومن هر قدر ایمان قوی تری داشته باشد گرفتاری بیشتری خواهد داشت. تا جایی در حدیثی آمده است: «دنیا برای مومن زندان است و برای کافر بهشت.» حتی از نبی اکرم(ص) روایت است که: «هیچ پیامبری به اندازه من گرفتار و اذیت نشده است.»
و اما در رابطه با برخی دیگر از بلاهایی که مومن درگیر آن می شود، باید گفت: «چون خدا مومن را دوست دارد و نمی خواهد در آن دنیا او عذاب جهنم را بچشد، کیفر وی را در این دنیا می دهد. لذا بخشی از مشکلات او کیفر کارهای اوست و لذا این کیفر ها هم برای مومن خیر است و از طرفی برای انسان مومن هم گناه هم آثار وضعی دارد و هم تکلیفی و ممکن است برخی از مشکلات اش مربوط به آثار وضعی گناهی باشد که انجام داده است.»
کلمات کلیدی :
